به گفته پسکوف، این بحران ناشی از زنجیرهای از رویدادها و اقدامات نامناسب دولتها در سراسر جهان است.
در تازهترین مورد، خبرگزاری ائوروپا پرس گزارش داد که «پدرو سانچز» نخست وزیر اسپانیا پیشنهاد «ناکارآمد» بروکسل مبنی بر کاهش ۱۵ درصدی مصرف گاز تا آوریل ۲۰۲۳ را رد کرد. سانچز اعلام کرد: اسپانیا نمیتواند تحمیلها بدون بحث و مشورت را بپذیرد.
اما اختلافهای کشورهای قاره سبز در هفته های اخیر فراتر از حوزه انرژی بوده است. اصطکاک میان شمال و جنوب در یوروگروپ (وزرای اقتصاد منطقه یورو) و در بانک مرکزی اروپا در موضوعات مرتبط با سیاست مالی و پولی که برای رویارویی با پاییز و زمستانی سختِ پیش رو ضروری است، مشهود است.
شورای فوقالعاده وزرای انرژی اتحادیه اروپا سه شنبه آینده در بروکسل تشکیل جلسه خواهند داد تا سرنوشت نخستین نبرد مهم در کاهش مصرف انرژی را تعیین تکلیف کنند. کشورهایی که کمتر به روسیه وابسته هستند حاضر نیستند خود را قربانی شرکای وابسته به گاز ارزان قیمت کرملین که در خط مقدم آنها آلمان قرار دارد، کنند.
اکنون بروکسل بیم آن دارد که این دوره حساس، وحدت اتحادیه اروپا را شکسته و نخستین شکافهادر مواجهه با آنچه به عنوان بحران انرژی و اقتصادی با پیامدهای غیرقابل پیشبینی ظاهر شده است، ایجاد شوند.
«کلودیا کمفرت» رئیس بخش انرژی، حمل و نقل و محیط زیست موسسه تحقیقات اقتصادی آلمان میگوید: کشورها دلایلی برای مقاومت در برابر صرفه جویی در گاز دارند. این کارشناس تاکید می کند که “وابستگی شدید به روسیه، به ویژه به آلمان، آشکارا سیاسی است و خط لوله گاز نورد استریم ۲ هرگز یک پروژه اقتصادی نبود بلکه یک پروژه سیاسی بود.
طرح صرفه جویی در مصرف گاز که توسط «اورسولا فون در لاین» رئیس کمیسیون اروپا پیشنهاد شده است، به دنبال ایجاد یک شبکه ایمن برای آسیبپذیرترین کشورهای اروپایی است که به آنها کمک میکند در صورت توقف کامل جریان گاز روسیه، در زمستان دوام بیاورند.
پدرو سانچز اگر چه اطمینان داد در راستای همبستگی با اروپا با ارسال گاز و برق همکاری خواهد کرد اما تاکید کرد که در برابر راهحلهای تحمیلی از منافع اسپانیا دفاع خواهد کرد. به گفته نخست وزیر اسپانیا، پیشنهاد بروکسل، وضعیت هر یک از کشورهای عضو اتحادیه اروپا همچون «تلاشهای تاریخی برای استقرار زیرساختها و تنوع بخشیدن به منابع تضمینکننده عرضه ملی انرژی» را در نظر نمیگیرد.
به نوشته ال پائیس، پیشنشستهای این شورا شکاف عمیق بین ۲۷ کشور عضو در برخی اقدامات صرفهجویی که کمیسیون اروپا برای مقابله با بحران انرژی ناشی از جنگ اوکراین ضروری میداند را آشکار کرده است. مخالفتها با پیشنهاد بروکسل از اعضایی مانند اسپانیا و پرتغال که کاهش ۱۵ درصدی مصرف گاز را بیش از حد میدانند تا مجارستان یا لهستان که به طور کلی اینکه کاهش انرژی به صورت متمرکز از سوی بروکسل اعمال شود، متفاوت است.
این صرفهجویی اگرچه داوطلبانه است اما در صورت بدتر شدن وضعیت انرژی، اجباری شده و اعضای اتحادیه اروپا باید آمادگی داشته باشند تا ذخایر گاز خود را با دیگران به اشتراک بگذارند.
«آنچه زنگ خطرها را به صدا در میآورد این است که غرب همزمان با وضعیت جوامع ناراضی از تورم، محدودیتهای انرژی و خستگی ناشی از درگیری که پنج ماه به طول انجامیده است، این نبرد را واگذار کند و فروپاشی حمایت از اوکراین آغاز شود».
میزان مصرف گاز طبیعی در اتحادیه اروپا به صورت میانگین سالانه (۲۰۱۷- ۲۰۲۱)
این برای سومین بار در بیش از یک دهه گذشته است که اتحادیه اروپا با یک بحران وجودی مواجه است. بحرانی که انسجام شرکای اتحادیه و توانایی آنها برای حفظ وضعیت اجتماعی، اقتصادی و پولی حاصل شده را در معرض آزمایش قرار داده است. به نوشته ال پائیس، اروپا پیش از این نیز در میدان جنگ، خارج از کشور شکست خورده است، به طوری که تعداد زیادی از کشورها در آفریقا، آسیا و آمریکای لاتین استدلال روسیه مبنی بر اینکه جنگ به دلیل توسعه و تهدید ناتو آغاز شد و تحریمهای غرب علیه مسکو به دلیل حمله به اوکراین منجر به یک بحران جهانی غذا میشود را تکرار میکنند.
در ادامه این گزارش آمده است: آنچه زنگ خطرها را به صدا در میآورد این است که غرب همزمان با وضعیت جوامع ناراضی از تورم، محدودیتهای انرژی و خستگی ناشی از درگیری که پنج ماه به طول انجامیده است، این نبرد را واگذار کند و فروپاشی حمایت از اوکراین آغاز شود. دقیقا این بحران انرژی و اقتصادی ناشی از جنگ اوکراین است که میتواند پایههای وحدت اتحادیه اروپا را چنان که در بحران یورو (۲۰۱۰- ۲۰۱۲) و همهگیری کووید-۱۹ (۲۰۲۱) اتفاق افتاد، متزلزل کند.
کمیسیون اروپا، به ریاست فون در لاین، در تلاش است تا وحدت را حفظ کند اما ترس از سهمیه بندی انرژی و بحران اقتصادی و اجتماعی که ممکن است همراه با آن باشد، باعث ایجاد نگرانی در میان دولتهایی شده است. این احساس که همه اتحادیه اروپا قرار است تاوان خطاهای جدی سیاست انرژی آلمان را بپردازد، سبب شده تا فاصله گرفتن از سیاست صرفهجویی اعلامی را در دستور کار قرار دهند.
«پس از اعمال تحریمهای متعدد و متنوع علیه مسکو، اتحادیه اروپا مجبور است تا تدابیر استثنایی و بی سابقهای را اتخاذ کند».